Mtoto wa kwanza wa Hayati Baba wa Taifa, Madaraka Nyerere
Posted Jumatano,Oktoba16 2013 saa 24:0 AM
Kwa ufupi
Leo tunaendelea na mahojiano ya mtoto wa sita wa
Baba wa Taifa, Madaraka Nyerere ambaye anazungumzia mambo mbalimbali ya
kitaifa na familia ya Mwalimu Nyerere...Endelea
Tatizo mojawapo liliibuka wakati tukishiriki
mijadala ya kuandaa muswada wa sheria lilikuwa umiliki wa hotuba za
Mwalimu Nyerere. Kwa mujibu wa wawakilishi wa Serikali ni kuwa hotuba
zote ambazo Rais aliye madarakani anazitoa ni mali ya Serikali. Na
wawakilishi wa Serikali katika ile kamati walichukua huo msimamo kwa
kuzingatia kipengele kimojawapo cha Sheria ya Usalama wa Taifa.
Nakumbuka walisema mambo mawili: Kwanza, kuwa
nyaraka yoyote yenye nembo ya Serikali inayotumika kuandikia suala
lolote ni mali ya Serikali. Pili, kuwa nyaraka yoyote anayeiandaa
mtumishi wa Serikali akiwa madarakani ni mali ya Serikali. Kwa mantiki
hii, Rais anayeandika (au kuandikiwa) hotuba akiwa madarakani hamiliki
hizo hotuba. Hizo ni mali ya Serikali.
Kama hii ndiyo fasiri sahihi ya sheria hii mimi
naona ina hitilafu kubwa. Nakubali kuwa karatasi aliyotumia Mwalimu
Nyerere kuandikia hotuba zake ni mali ya Serikali, lakini sikubali kuwa
mawazo yake yanaweza kuwa mali ya Serikali. Unawezaje kumiliki mawazo ya
kiongozi yeyote yule?
Tukijadili kipindi cha utawala wa Serikali ya
Tanzania kati ya 1961 hadi 1985 alipostaafu, ni nadra kuzungumzia
‘mawazo ya Serikali ya Tanzania’ lakini tunazungumza kila wakati kuhusu
‘mawazo na fikra za Mwalimu Nyerere’.
Kwa mujibu wa Serikali kama haya ‘mawazo na fikra
za Mwalimu Nyerere’ yameandikwa kwenye karatasi yenye nembo ya Serikali
na iwapo yalitolewa yeye akiwa Rais, basi vyote hivyo ni mali ya
Serikali. Zaidi ya hayo kuna matukio ambayo ambayo yanaleta mkanganyiko
zaidi kuhusu huu msimamo wa Serikali. Akiwa madarakani, kampuni ya
Oxford University Press ilichapisha hotuba zake na Mwalimu Nyerere
alilipwa mrabaha kutokana na mauzo ya vile vitabu vyenye hotuba zake.
Baada ya Mwalimu kufariki Oxford University Press waliilipa familia
mrabaha, kama warithi wake, kutokana na mauzo ya hotuba hizo hizo.
Sasa tukikubali hoja kuwa hotuba zile ni mali ya
Serikali kuna kasoro kisheria kwa Mwalimu kuweza kuchapisha zile hotuba
akiwa madarakani na kulipwa mrabaha, na vilevile kuna kosa kisheria kwa
familia yake kulipwa mrabaha na Oxford University Press.
Tunaweza kuamini kuwa kwa sababu Mwalimu Nyerere
alichapisha hotuba zake akiwa madarakani, ilihitaji ujasiri mkubwa
kumfahamisha kuwa alikuwa anavunja sheria.
Sasa hivi hayuko madarakani na ni rahisi sana kwa
Serikali kutamka rasmi kuwa alifanya kosa na kuwa hata familia yake
haikustahili kupokea malipo toka Oxford University Press. Tukiwa kwenye
ile kamati tuliomba Serikali itamke hivyo, lakini mpaka leo bado
haijatoa tamko.
Lakini hata ikitamka itakuwa bado kuna tatizo
lingine. Rais Mstaafu Benjamin Mkapa, katika mfululizo wa vitabu
vilivyochapishwa na Mkuki na Nyota Publications, amechapisha hotuba zake
nyingi alizotoa akiwa madarakani (1995 – 2005). Sidhani kama Mkuki na
Nyota wanailipa Serikali ya Tanzania mrabaha kutokana na mauzo ya vitabu
hivyo: Uwazi na Ukweli 1 – 5.
Hotuba na maandishi ya Mwalimu Nyerere vimekuwa
mali ya kila mtu siku hizi, suala ambalo mimi naona si sahihi. Tupo
warithi wake na tunastahili angalau kuombwa ruhusa kutumia hizo hotuba
na maandishi.
Nafikiri wakati umefika kuangaliwa tena hili suala
na kubainisha kasoro zinazojitokeza kwenye msimamo wa Serikali kuhusu
umiliki wa hotuba za Mwalimu Nyerere. Hatusemi kuwa hotuba zote ni mali
ya Mwalimu Nyerere ila tunaamini kuwa sehemu kubwa ya hotuba alizotoa
akiwa madarakani na baada ya kung’atuka ni mali yake.
Mwananchi: Katika muktadha mzima wa uhusiano wa
familia ya Mwalimu Nyerere na Serikali, ni wakati gani shughuli za
Makumbusho ya Mwalimu Nyerere zinatofautina na shughuli za familia hasa
katika makumbusho yaliyopo Butiama?
Madaraka: Kimsingi kazi wanayofanya Makumbusho ya Mwalimu J.K.
Nyerere na malengo ya familia hayatofautiani sana kwa sababu nia ni
kutunza/kuhifadhi na kuendeleza kumbukumbu za Mwalimu Nyerere.
Inawezekana kuwa Makumbusho wanayo majukumu ya ziada, lakini lengo la
msingi linafanana.
Mwananchi: Kwa jinsi siasa za nchi yetu
zinavyoendeshwa, wewe binafsi una matarajio yoyote ya kuingia kwenye
siasa kwa maana ya kuogombea nafasi ya ubunge au urais kama wananchi
watakuhitaji?
Madaraka: Kwanza Sina mawazo ya kugombea urais.
Pili ukichukulia kama uongozi ni wajibu niko tayari kushiriki chaguzi za
ubunge, lakini ukichukulia uongozi kama fursa ya kuitwa “mheshimiwa” na
kupata mshahara na posho ya uhakika huko sitajitokeza.
Wajibu unaoweza kunisukuma mimi kuomba ubunge ni
iwapo wale wanaojitokeza kama wagombea kwenye jimbo ni watu ambao
nikijipima nao naona kuwa naweza kuwa kiongozi bora kuliko wao.
Lakini nasikia kuwa kampeni za ubunge zinagharimu
pesa nyingi, ambazo mimi sinazo. Kwa hiyo uamuzi wa kujiingiza kwenye
kampeni za aina hii unaibua maswali mengine mengi. Nikope pesa kugombea
ubunge? Siwezi. Niombe pesa kugombea ubunge? Kwa nani? Kwa masharti
gani? Kuna mtu atatoa pesa bila kutarajia faida fulani?
Nikipata msukumo wa huo wajibu, na nikipata majibu
yenye kuridhisha ya baadhi ya haya maswali (na mengine ya aina hiyo)
nitaingia kwenye pirikapirika za siasa.
Mwananchi: Unavitazama vipi vyama vya upinzani
nchini, unadhani kwa jinsi vinavyoendeshwa ni ipi nafasi yao katika
chaguzi zinazokuja kwa maana ya kupata nafasi ya kuongoza nchi (urais)?
Madaraka: Vyama vya upinzani vina jukumu kubwa la
kimfumo la kukihangaisha, kwa kukosoa sera na utendaji, CCM na
inapowezekana kukiondoa madarakani kupitia chaguzi ili wale wanaokuwa na
fikra kuwa kuongoza serikali ni suala la kudumu watafakari vyema
wanapochukuwa uamuzi unaoathiri maisha ya wananchi.
Mara nyingi wanaokaa madarakani muda mrefu hufikia kujisahau, hasa pale vyama vya upinzani vinapokosa nguvu ya kisiasa.
Lakini katika chaguzi za 2010 tumeona kuwa Chadema
kimepata nguvu kubwa kuliko ambavyo imewahi kutokea kwa chama cha
upinzani tangu kuanzishwa mfumo wa vyama vingi.
Iwapo Chadema na vyama vingine vya upinzani
vinataka kuongeza mafanikio katika uchaguzi unaokuja, basi hawana budi
kushirikiana katika kukikabili Chama Cha Mapinduzi.
Lakini iwapo vyama vya upinzani vitafanikiwa dhidi
ya Chama Cha Mapinduzi kutategemea pia wagombea wa urais ambao
watateuliwa kuwakilisha vyama vyao.
SOURCE: MWANANCHI
Kuna viongozi ambao wanahusishwa na upungufu katika uadilifu, na
uteuzi wao kama wagombea kwa upande wa CCM unaweza kuongeza nguvu ya
vyama vya upinzani. Kwa kifupi, siyo rahisi kuzungumza sasa kuhusu
yanayoweza kutokea kwa kuwa masuala mengi hayajajulikana.
Kwa nyongeza, mimi naamini baadhi ya viongozi wa
upande wa upinzani wanapaswa kuonekana kuwa ni viongozi ambao
wanastahili kukabidhiwa nchi kuongoza. Kwa mfano, iwapo yule mbunge
aliyetolewa kwa nguvu bungeni ameteuliwa kuwa waziri mwaka 2015, baada
ya chama chake kushinda Uchaguzi Mkuu, pale anapotofautiana mawazo na
rais au waziri mkuu wake tutegemee kuwa ataendelea kuonyesha tofauti
zake za mawazo kwa njia ya vitendo, na siyo kwa kujenga hoja?
Kwa mtindo huo Baraza la Mawaziri litahitaji mabaunsa. Lakini nikisema hivi wala sidharau nguvu ya chama chake.
Natoa hisia tu ambazo naamini wapigakura wengi
wanaweza kuwa nazo na ambazo zinaashiria kuwa labda ni vyema kurekebisha
utaratibu wa kukabiliana na upinzani wa kisiasa.
Kwa kusema “kurekebisha utaratibu wa kukabiliana
na upinzani wa kisasa” namaanisha kuwa wale wanaoona kuwa nguvu ndiyo
suluhisho la kutoelewana waanze kutumia hoja zaidi kusisitiza yale
ambayo wanaamini yanakiukwa na wapinzani wao. Wawaelimishe na
kuwashawishi wapigakura ili watambue hizo hitilafu na hatimaye wale
wanaodhaniwa hawazingatii misingi ya haki na usawa katika harakati za
ushindani wa siasa waweze kuondolewa madarakani kwa njia ya kura.
Kuna hatari ya mifano ya aina hii kupenyeza katika
maisha ya kila siku ya wananchi ambao wataona kuwa njia pekee ya
kutafuta haki ni kutumia nguvu.
SOURCE: MWANANCHI
